YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2025/61

Karar Numarası: 2025/836

Karar Tarihi: 03.02.2025

SAYISI : 2023/1188 E., 2024/1320 K.

İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 24. Aile Mahkemesi

SAYISI : 2022/473 E., 2023/439 K.

Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir.

Kararın davalı kadın tarafından kusur belirlemesi, nafaka ve tazminat yönlerinden istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı kadın tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edildiği, bu sebeple de temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin yatırılmadığı belirlenmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı kadın tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:

Adli yardım, temyiz yoluna başvuru sırasında talep edilmekle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 336 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, adli yardım talebini inceleme görevi Yargıtaya aittir.

Adli yardım, 6100 sayılı Kanun’un 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre gerçek kişiler ile kamuya yararlı dernek ve vakıfların yararlanabileceği adli yardımın şartları, ödeme gücünden yoksun olma ve talebin açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Adli yardım talebinde bulunan gerçek kişi veya tüzel kişinin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir. Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı, bu belgeler incelenerek belirlenecektir.

Bu açıklamalar ışığında adli yardım talebinde bulunan tarafın, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken temyiz yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşıldığından, adli yardım talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.

Davalı kadının gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

Davacı erkek vekili dava dilekçesinde özetle, davalı kadının birlik görevlerini yerine getirmediğini ve evi terk edip gittiğini iddia ederek tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmesini talep etmiştir.

Erkeğin dava dilekçesi öncelikle davalı kadının, erkek tarafından bildirilen adresine tebliğe çıkarılmış, muhatap adreste tanınmadığından tebligat iade edilmiştir. Bunun üzerine Mahkemece kadının mernis adresine tebligat yapılarak yargılamaya devam olunmuştur. Her ne kadar yapılan tebligat ilk bakışta kanuna ve hukuka uygun olarak görünse de somut olayın özellikleri dikkate alınarak incelendiğinde; kadının dava dilekçesinin tebliğ tarihinde kayıtlı mernis adresi aynı zamanda davacı erkeğin de mernis adresidir. Ayrıca davacı erkek, dava dilekçesinde kadının evi terk ettiğini de ileri sürmektedir. Bu nedenle, kadının mernis adresine yapılan tebligatın geçerli kabul edilmesi, kadının hukuki dinlenilme hakkının ve dolayısıyla adil yargılanma hakkının ihlali niteliğinde olacağından mümkün değildir.

O hâlde, Mahkemece davalı kadına dava dilekçesinin tebliğinin usulsüz olduğu gözetilerek dava dilekçesinin davalı kadına tebliğ edilmesi ve dilekçelerin teatisinin usulüne uygun şekilde tamamlanmasından sonra ön inceleme yapılması gerekirken, hukuki dinlenilme hakkını ihlal edecek şekilde yargılama yapılarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.

KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1.Davalı kadının adli yardım talebinin KABULÜNE,

2.Davalı kadının diğer hususlara yönelik temyizinin incelenmesine gelince;

Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

3.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

03.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.