T.C.
YARGITAY
ONİKİNCİ CEZA DAİRESİ

Esas : 2023/5395
Karar : 2024/2077
Tarih : 30.04.2024
HAGB
DENETİM SÜRESİ İÇERİSİNDE KASITLI SUÇ İŞLEME
HÜKMÜN AYNEN AÇIKLANMASI İLE YETİNİLMESİ GEREKTİĞİ
KISA SÜRELİ HAPİS CEZASININ - ADLİ PARA CEZASINA ÇEVRİLMESİNE KARAR VERİLEMEYECEĞİ
5271 s. Ceza Muhakemesi K231
ÖZET
5271 s. CMK'nın 231. maddesi uyarınca açıklanması geri bırakılan hükmün, sanığın denetim süresi içinde yeni bir suç işlemesi sebebiyle yeniden ele alınıp hükmün açıklanmasına karar verildiğinde, aynı Kanun'un 231/11. maddesi hükmü uyarınca önceki hükümde değişiklik yapılmadan aynen açıklanması, ancak kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumu değerlendirilerek, cezanın yarısına kadar belirlenecek bir kısmının infaz edilmemesi ya da koşullarının varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesi veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine dair cezanın bireyselleştirilmesi hükümlerinin tatbik edilebileceği, bunun dışındaki hususlarda hükmün değiştirilemeyeceğinin gözetilmesi gerektiği, bu sebeple denetim süresi içerisinde kasıtlı suç işlediği anlaşılan sanık hakkında hükmün aynen açıklanması ile yetinilmesi gerekirken bu hususa riayet edilmeyerek denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işleyen ve kendisine yükümlülük yüklenmeyen sanık hakkında, yasal zorunluluk hali de bulunmadığı halde, önceki hükmün aynen açıklanması ile yetinilmesi yerine açıklanması geri bırakılan hükümde verilen kısa süreli hapis cezasının açıklanan hükümde adli para cezasına çevrilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.
K A N U N Y A R A R I N A B O Z M A

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ:Asliye Ceza Mahkemesi

SAYISI : 2023/433 E., 2023/562 K.

SUÇ : Trafik güvenliğini tehlikeye sokma

İNCELEME KONUSU

KARAR : Mahkumiyet

KANUN YARARINA

BOZMA YOLUNA

BAŞVURAN: Adalet Bakanlığının İstemi Üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı

TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ: İlgili Kararın Kanun Yararına Bozulması

Samsun 4. Asliye Ceza Mahkemesinin, 14.04.2023 tarihli ve 2023/443 Esas, 2023/562 Karar sayılı kararı ile sanık hakkında trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan, 5237 sayılı TCK'nın 179/2, 50/1-a, 52/2-3 maddeleri ve 5271 sayılı CMK'nın 250/4 ve 251/3 maddeleri uyarınca 660 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin hükmün, itiraz edilmeksizin 05.05.2023 tarihinde usûlüne uygun şekilde kesinleştiği anlaşılmıştır.

Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı CMK'nın 309/1. fıkrası uyarınca, 19.06.2023 tarihli ve 94660652-105-55-13642-2023-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 11.07.2023 tarihli ve KYB-2023/79080 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü:

I. İSTEM

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 11.07.2023 tarihli ve KYB-2023/79080 sayılı kanun yararına bozma isteminin;

“Her ne kadar, seri muhakeme usulü uygulanarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen sanık hakkında, denetim süresi içerisinde kasıtlı suçtan mahkûm edildiğinin ihbarı üzerine dosyanın yeniden alınmasına müteakip, atılı suçun bu defa basit yargılama usulü kapsamında olduğundan bahisle basit yargılama usulü uygulanarak mahkumiyetine karar verilmiş ise de;

24/10/2019 tarihli ve 30928 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 23. maddesi ile değişik 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesinde seri yargılama usulünün, 7188 sayılı Kanun'un 24. maddesi ile değişik 5271 sayılı Kanun'un 251. maddesinde ise basit yargılama usulünün yeniden düzenlendiği, iki farklı müessese olan seri muhakeme usulü ile basit yargılama usulünün muhakeme sürecini kısaltmayı, işlenen suça karşı etkili ve hızlı bir karşılık vermeyi amaçladığı,

Bu düzenlemelere göre, seri muhakeme usulünün, kanunda katalog halinde verilen suçlarda, soruşturma evresi sonunda Cumhuriyet savcısı tarafından kamu davası açılması için yeterli şüpheye ulaşıldığında ve bu suçlarla ilgili olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde uygulanacağı, seri muhakeme uygulanması halinde sonuç olarak belirlenen cezadan yarı oranında indirim yapılacağı, basit yargılama usulünde belirli bir yaptırım ağırlığına kadar olan suçlar bakımından kovuşturma evresinde duruşma açılmaksızın dosya üzerinden yargılamanın tamamlanabilmesine imkan sağlandığı, basit yargılama usulü uygulanması halinde ise sonuç olarak belirlenen cezadan dörtte bir oranında indirim yapılacağı, ancak, seri yargılama usulü uygulanan ve bu uygulamanın savcılık aşamasında ve kovuşturma aşamasında itiraz edilmeksizin şüpheli tarafından kabul edildiği dosyalarda, mahkemesince suçun aynı zamanda basit yargılama usulü kapsamında kaldığı değerlendirilerek basit yargılama usulü uygulanıp karar verilemeyeceği,

Sanığın yargılama konusu eyleminin, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 179/3-2. maddesi kapsamında yer alan “Alkol veya uyuşturucu maddenin etkisi altındayken araç kullanma" suçuna ilişkin olduğu ve atılı suçun 5271 sayılı Kanun'un 250/1-b. maddesine göre seri muhakeme usulü ile 5271 sayılı Kanun'un 251/1. maddesine göre basit yargılama usulüne tabi olduğu,

Somut dosya kapsamında, 07/02/2020 tarihinde işlemiş olduğu anılan suç nedeniyle, sanık hakkında Samsun Cumhuriyet Başsavcılığınca 24/02/2020 tarihinde seri muhakeme usulüne tabi olarak düzenlenen talepname üzerine, Samsun 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 24/02/2020 tarihli kararı ile sanığın mahkumiyetine ve kurulan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, denetim süresi içerisinde kasıtlı suç işlendiğinden bahisle dosyanın yeniden ele alınması üzerine sanık hakkında basit yargılama usulü uygulanarak hükmün açıklanmasına karar verilmiş ise de, sanığın geleneksel soruşturma ve kovuşturma yöntemlerine alternatif oluşturulan düzenlemelerden olan seri muhakeme usulünden soruşturma aşamasında faydalandığı ve seri muhakeme usulü hükümlerinin uygulanması nedeniyle cezasından 1/2 oranında indirim yapıldığı gözetilmeden, atılı suç nedeniyle sanık hakkında basit yargılama usulü tatbik edilmesiyle ayrıca 1/4 indirim oranından yararlandırılmasının her iki kurumun mahiyetiyle bağdaşmadığı gibi mahkemesince sanık hakkındaki hüküm açıklanırken açıklanması geri bırakılan hükümde değişiklik yapılmaksızın mevcut haliyle açıklanması gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”

Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.

II. GEREKÇE

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan sanık ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda, Samsun Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 24.02.2020 tarihli ve 2020/5369 soruşturma, 2020/2106 esas, 2020/214 sayılı seri muhakeme usulüne tabi talepnamenin kabulüne, sanığın 5237 sayılı TCK'nın 179/2, 53/1-2-3 ve 5271 sayılı CMK'nın 250/4. maddeleri uyarınca 1 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin hükmün, aynı Kanun'un 231/5. maddesi uyarınca açıklanmasının geri bırakılmasına dair Samsun 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 24.02.2020 tarihli ve 2020/276 esas, 2020/336 karar sayılı kararının 03.03.2020 tarihinde kesinleşmesini takiben, sanığın denetim süresi içerisinde 09.02.2023 tarihinde işlediği kasıtlı suçtan mahkûm edildiğinin ihbar edilmesi üzerine, basit yargılama usulü uygulanmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda hükmün açıklanmasına, sanığın 5237 sayılı TCK'nın 179/2, 50/1-a, 52/2-3 maddeleri ile 5271 sayılı CMK'nın 250/4 ve 251/3 maddeleri gereğince 660 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Samsun 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 14/04/2023 tarihli ve 2023/443 esas, 2023/562 sayılı kararının 03.05.2023 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.

5271 sayılı CMK'nın 231. maddesi uyarınca açıklanması geri bırakılan hükmün, sanığın denetim süresi içinde yeni bir suç işlemesi sebebiyle yeniden ele alınıp hükmün açıklanmasına karar verildiğinde, aynı Kanun'un 231/11. maddesi hükmü uyarınca önceki hükümde değişiklik yapılmadan aynen açıklanması, ancak kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumu değerlendirilerek, cezanın yarısına kadar belirlenecek bir kısmının infaz edilmemesi ya da koşullarının varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesi veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine dair cezanın bireyselleştirilmesi hükümlerinin tatbik edilebileceği, bunun dışındaki hususlarda hükmün değiştirilemeyeceğinin gözetilmesi gerektiği, bu sebeple denetim süresi içerisinde kasıtlı suç işlediği anlaşılan sanık hakkında hükmün aynen açıklanması ile yetinilmesi gerekirken bu hususa riayet edilmeyerek denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işleyen ve kendisine yükümlülük yüklenmeyen sanık hakkında, yasal zorunluluk hali de bulunmadığı halde, önceki hükmün aynen açıklanması ile yetinilmesi yerine açıklanması geri bırakılan hükümde verilen kısa süreli hapis cezasının açıklanan hükümde adli para cezasına çevrilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.

İnceleme konusu hüküm hakkında belirlenen husus yönünden de kanun yararına bozma isteminde bulunulup bulunulmayacağına ilişkin Adalet Bakanlığından görüş istenilmesine karar vermek gerekmiştir.

III. KARAR

Gerekçe bölümünde tespit edilen husus yönünden kanun yararına bozma isteminde bulunulup bulunulmayacağının takdiri için dava dosyasının, Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,

04.2024 tarihinde karar verildi.